Ағылшын тілі сабағында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру

Ағылшын тілі сабағында функционалдық сауаттылықты қалыптастыру

Функционалдық сауаттылық – қарым-қатынастың, іс-әрекеттің және әлеуметтік қарым-қатынастың әртүрлі салаларындағы мәселелер мен өмірлік міндеттердің барынша кең ауқымын шешу үшін өмірде үнемі жинақталатын білім, білік және дағдыларды пайдалануға дайындығы мен қабілеті.

Шетел тілін оқытудың негізгі мақсаты – оқушылардың сөйлеу дағдыларын: оқу, жазу, монологтық және диалогтік сөйлеу дағдыларын дамыту.

Оқуға жаттықтыру барысында оқушылар мәтінмен жұмыс істеу барысында белгілі бір мәселелер мен қиындықтарға тап болады. Сонымен, оқушылар көп сөздердің мағынасын білмейді, мәтінге атау қоя алмайды, жазылғанның мағынасын түсінбейді, тірек сөздерді ерекшелей алмайды, сұрақты құрастыра алмайды, мәселені шешудің жолын таңдай алмайды, білім мен білік дағдыларын бір саладан екінші салаға тасымалдай алмайды.

Мұндай проблемалар мен қиындықтардың себебі неде? Бұл, ең алдымен, оқушылардың функционалдық сауаттылығының жеткіліксіз дамығандығына байланысты.

Шетел тілін оқыту бағдарламасы оқытудың әртүрлі деңгейлеріндегі дағдылар мен дағдыларды дамытуды көздейді, онсыз бүгінгі таңда өмірлік маңызды мәселелерді шешу мүмкін емес. Мұндай дағдылар мен дағдыларға түсініп оқу және тыңдау; әртүрлі көздерден ақпаратты алу мүмкіндігі; бұқаралық ақпарат құралдары мен интернеттен ақпаратты табу және бағалау мүмкіндігі; кестелерді, диаграммаларды, диаграммаларды, белгілерді оқу және өз мәтіндерін дайындау кезінде оларды қолдану мүмкіндігі.

Ағылшын тілін үйрену процесінде функционалдық сауаттылыққа жетудің әртүрлі жолдары бар:

• оқу мен жазу арқылы сыни тұрғыдан ойлауды дамыту технологиясы;

• ойын технологиялары;

• жоба әдісі;

Сәйкестік

Қазіргі уақытта білім берудің жаңа жүйесі құрылуда, бұл процестің табыстылығының негізгі көрсеткіші білім беру стандарттарын енгізу болып табылады, онда функционалдық сауаттылықты қалыптастыру басым міндеттердің бірі ретінде белгіленген.

Теориялық негіздеу

 «Функционалдық сауаттылық» дегеніміз не? Функционалдық сауаттылық – адамның сыртқы ортамен қарым-қатынасқа түсу, оған тез бейімделу және қызмет ету қабілеті.

 Бүгінгі күні мектепте ағылшын тілін оқыту тек академиялық мақсаттармен шектелмейді; ол күнделікті өмірге және жұмысқа қатысты функционалдық мақсаттарды қамтуы керек. Жаңа оқу бағдарламасы мұғалімдерді оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуға бағыттайды.

Ағылшын тілі сабағында функционалдық сауаттылықтың мақсаты – шет тілінен алған білімін тәжірибеде қолдана білу, т.б. еркін қарым-қатынас жасай білу: шет тілінде сөйлеу, оқу және жазу.

Әртүрлі көздерден ақпаратты алу мүмкіндігі: БАҚ, Интернет, кітаптар, рейтингтік кестелер, мекемелердің есігіндегі хабарландырулар, дүкендердің атаулары, туристік фирмалардың брошюралары және т.б. Яғни, бұл адамға сыртқы ортамен қарым-қатынасқа түсуге және оған тез бейімделіп, қызмет етуге мүмкіндік беретін сауаттылық деңгейі.

Функционалдық сауаттылықтың бағыттары:

- математикалық сауаттылық;

- қаржылық сауаттылық;

- оқу сауаттылығы;

- ғылыми сауаттылық;

- ғаламдық құзыреттіліктер;

- шығармашылық және сыни тұрғыдан ойлау

Ағылшын тілі сабағында математикалық сауаттылықты дамыту бастапқы кезеңде үшінші сыныпта сандармен таныстырудан басталады.

Математикалық сауаттылыққа арналған тапсырмалар:

Студенттер студенттердің математикалық дайындығын жоспарлы бағалауға тән қарапайым есептеулерді шет тілінде орындайды.

№1

Портфельдің мазмұны. Санау және атау.

Мысалы:    How many books have you got?

                    How many pens have you got?

                    How many pencils have you got?

№2

№3 Мысалдар шешіңіз

1) 4-сыныпта мысалдарды шешіп, қазыналарды тап.

Қаржылық сауаттылықты дамыту міндеттері:

Ұлыбритания мен АҚШ-тың ақша жүйелерімен танысу кезінде мен студенттерге келесі жаттығуларды орындауды ұсынамын.

№1

Біз саяхатты есте сақтау үшін кәдесыйлар сатып аламыз. Оларды сатып алу үшін сіз ақша бірліктерін білуіңіз керек.

Ақша бірліктерінің кестесін пайдалана отырып, «Бәйтерек» сувенирінің құнын теңгеден фунтқа ауыстырыңыз. Кәдесый 1893 теңге тұрады. 631 теңге = 1 фунт. Жауап: 3 фунт

Ал қазір керісінше. Гарри Поттер ашықхаты £1 тұрады. Бұл теңгемен қанша болады? Жауабы: 631 теңге

№2

«Дүкенде» рөлдік ойыны

Shop assistant: Hello. Can I help you?
Customer: Yes, please. How much is this pen?
Shop assistant: It’s 50 cents.
Customer: And how much is this book?
Shop assistant: It’s 1 dollar.
Customer: Here’s 2 dollars.
Shop assistant: Thank you. And here’s your change.
Customer: Thank you. Bye.

Ғылыми сауаттылықты дамыту міндеттері:

№1

№1

Түсіп қалған сөздерді толтырыңыз

… .. can be the colour of danger. When traffic lights are ….., they warn drivers and pedestrians to stop. The ….. light is always at the top of the lights where everyone can see it.

.... Is also the colour for kings and queens. When royalty visit places, people roll out a ….. carpet for them to walk on. This is a sign of respect.

The ….. cross is a symbol of protection. It is the symbol of an organisation which gives help to those who need it. During a war, soldiers don't fire those who carry the ….. cross symbol.

A ….. rose is a sign of romantic love. On Valentine's Day people give each other ….. roses or chocolates in ….. boxes that look like hearts.

__________________________________________________________________

Red can be the colour of danger. When traffic lights are red , they warn drivers and pedestrians to stop. The red light is always at the top of the lights where everyone can see it.

Red is also the colour for kings and queens. When royalty visit places, people roll out a red carpet for them to walk on. This is a sign of respect.

The red cross is a symbol of protection. It is the symbol of an organisation which gives help to those who need it. During a war, soldiers don't fire those who carry the red cross symbol.

A red rose is a sign of romantic love. On Valentine's Day people give each other red roses or chocolates in red boxes that look like hearts.

№2

Мәтіннен мына сөздерді табыңыз

1. Қауіптің түсі

2. Ескерту

3. Құрмет белгісі

4. Крест

5. Соғыс кезінде

6. Жүректерге ұқсаңыз

№3

Қызыл түспен байланыстыратын және r, e, d әріптерінен басталатын сөздерді жаз

R –

E –

D -

Функционалдық сауаттылықты дамытуға арналған тапсырмаларды пайдалана отырып, мұғалім оқушылардың ынтасын арттыруға, ой-өрісін кеңейтуге, шығармашылық қабілеттерін дамытуға, қазіргі әлемнің құндылықтарын түсінуге көмектеседі – мұның бәрі тұлғаның үйлесімді дамуы және қоғаммен одан әрі өзара әрекеттесуі үшін қажет.